İqlim dəyişikliyi: indi böyük addım at və ya təhlükə ilə üzləşməyə hazır ol, Beynəlxalq Enerji Agentliyi xəbərdarlıq edir.

Bu məqalə  The Guardian saytında "Climate change: do more now or risk catastrophe, warns energy agency" başlığı altında 13 noyabr 2019-cu ildə çap edilib. 

BEA (Beynəlxalq Enerji Agentliyi) bildirir ki, iqlim dəyişikliyi ilə bağlı riskləri aradan qaldırmağa yönəlmiş sözlər və faəliyyət arasında fərqlilik yaranıb.

Ölkələrin və investorların “böyük koalisiyası” olmadan 2040-dan sonra rekord həddə çatacaq enerji emissiyalarını azaltmaq üçün dünyada mövcud iqlim siyasətləri kifayət etməyəcək – bunu qlobal enerji gözətçisi deyir.

BEA qeyd edir ki, bərpa olunan enerji sahəsində inkişafa baxmayaraq, 2018-ci ildə qlobal enerji səhayesindən ifraz olunan carbonunun miqdarı rekord həddə çatmışdır.

BEA bərpa olunan enerji payının növbəti onilliklərdə payının çoxalmasını gözləyir, amma həmçinin xəbərdarlıq edir ki, hazırki addımlar 2040-cı ildən tez olmayaraq enerji sektorunun emissiyalarına məhdudiyyət qoymayacaq.

Dr. Fatif Birol, BEA-nın icraçı direktoru: İqlim böhranını aradan qaldırmaq üçün görülən tədbirlərlə mövcud siyasətlər arasında “dərin fərq” vardır ki, bu fərq “amansız çoxalır”.

BEA hesablamaları təxmin edir ki, karbon emissiyaları mövcud enerji siyasəti çərçivəsində növbəti 20 il ərzində hər il 100 milyon ton artacaq.

“Biz dünyada böyük siyasi gücü görməyə ehtiyac duyuruq”, Birol qeyd edir. “Buna görə də dünya iqlim dəyişikliyinin öhdəsindən gəlmək üçün ölkələrdən, investorlardan, şirkətlərdən və hamıdan ibarət nəhəng birləşmə yaradılmalıdır.”

BEA qeyd edir ki,  onlar qeyd olunan siyasətlər əsasında modelləşdirmə hazırlamışlar – bu plan ölkələr üçün “güzgü rolunu” oynayır.

“Biz düşünürük ki, dövlətlərin hazırki planları bizi planetin iqlim dəyişikliyi üçün fəlakət astanasına gətirib çıxara bilər. Paris məqsədlərini həyata keçirmək məqsədilə enerji səmərliliyini, bərpa olunan enerji və digər təmiz enerji növlərini önə çəkmək üçün böyük cəhdlər edilməlidir.

Hazırki karbon emissiyalarının miqdarı BEA-nın  on il əvvəl proqnozda verdiyi rəqəmlərlə demək olar ki, eynidir, baxmayaraq ki, günəş və külək enerjisinin payı gözlənildiyindən daha sürətlə çoxalıb.

Cənab Birol enerji səmərəliliyinə yönəlmiş “pərişanedici” cəhdlər və Çinin kömür istehsalı partlaması təmiz enerji texnologiyaların istifadəsi üçün sıçrayış yaratdığını vurğulayır.

BEA hesabatına əsasən enerji səmərliliyi siyasi planlama prosesində karbon emissiyalarını azaltmaq üçün əsas istiqamətlərdən biridir. Bu məqamda qeyd etmək lazımdır ki, baxmayaraq ki, enerji tullantısı çox azalıb, iqlim böhranı siyasi gündəliyin zirvəsinə qalxıb.

BEA-nın davamlı inkişaf modeli daxilində, enerji sektorunda dünya karbon emissiyaları dərhal qalxacaq və 2050-dək 20 qiqatona düşəcək (və ya 10 mlrd ton). Bu həmçinin inkişaf etmiş iqtisadiyyatlarda emissiyaların orta hesabla 2050-ci ilədək hər il 5.6%, inkişaf etməkdə olan iqtisadiyyatlarda 3.2% düşməsinə səbəb olacaq.